Van cổng ty nổi là gì

Giới thiệu chung van cổng ty nổi

Trong hệ thống đường ống công nghiệp, van cổng là loại van được sử dụng rất phổ biến nhờ khả năng đóng/mở dòng chảy hiệu quả, chịu áp suất cao, độ kín tốt. Trong đó, van cổng ty nổi (hay còn gọi là Outside Screw & Yoke – OS&Y gate valve) là dòng van có thiết kế đặc biệt giúp người vận hành dễ dàng nhận biết trạng thái đóng/mở của van bằng mắt thường.

Điểm khác biệt lớn nhất giữa van cổng ty nổi và van cổng ty chìm là phần ty van (stem):

• Ở van ty nổi, khi xoay tay quay, ty van chuyển động lên xuống, nhô cao ra ngoài thân van khi mở.

• Ở van ty chìm, ty van cố định, chỉ có đĩa van di chuyển bên trong.

Chính vì cơ chế này, van cổng ty nổi thường được lựa chọn trong những hệ thống quan trọng, cần quan sát nhanh trạng thái vận hành, đặc biệt là hệ thống PCCC, công nghiệp dầu khí, cấp thoát nước đô thị.

Cấu tạo của van cổng ty nổi

Một chiếc van cổng ty nổi thường gồm những bộ phận chính sau:

Thân van (Body):

• Được đúc bằng gang, thép carbon, inox 304/316 hoặc đồng.

• Có nhiệm vụ chứa toàn bộ chi tiết và kết nối với đường ống qua mặt bích, ren hoặc hàn.

Nắp van (Bonnet):

• Gắn liền với thân bằng bulong hoặc mặt bích.

• Bên trong có gioăng làm kín, bảo vệ trục ty.

Ty van (Stem):

• Bộ phận quan trọng nhất, chuyển động lên xuống khi vận hành.

• Với kiểu ty nổi, ren ty lộ ra ngoài, dễ quan sát tình trạng vận hành và bảo dưỡng.

Đĩa van (Gate/Disc):

• Có dạng trượt lên xuống để đóng/mở dòng chảy.

• Thường chế tạo bằng cùng vật liệu với thân để đồng bộ độ bền.

Vòng đệm làm kín (Seat):

• Nằm bên trong thân van, tiếp xúc trực tiếp với đĩa van khi đóng.

• Thường được phủ inox, hợp kim cứng hoặc cao su chịu nhiệt.

Tay quay (Handwheel):

• Dạng vô lăng, dùng để xoay đóng/mở van thủ công.

• Với hệ thống lớn, có thể thay bằng bộ truyền động điện hoặc khí nén.

Nhờ cấu tạo như vậy, van cổng ty nổi vận hành êm, đóng kín tốt và dễ kiểm soát trạng thái.

Nguyên lý hoạt động

Cơ chế hoạt động của van cổng ty nổi khá đơn giản:

• Khi xoay tay quay theo chiều mở, ren trên ty van sẽ đẩy ty đi lên, đồng thời kéo theo đĩa van tách khỏi ghế van, tạo khe hở cho dòng chảy đi qua. Lúc này ty van nhô cao ra ngoài thân, giúp người quan sát biết rằng van đang mở.

• Khi xoay tay quay theo chiều đóng, ty van tụt xuống, kéo đĩa van ép chặt vào ghế, ngăn không cho lưu chất đi qua. Ty van ở vị trí thấp nhất nghĩa là van đang đóng hoàn toàn.

Điểm mạnh ở đây chính là khả năng quan sát trực quan: không cần tháo van hay nhìn vào hệ thống, chỉ cần để ý chiều cao ty van là biết tình trạng van.

Ưu điểm của van cổng ty nổi

Dễ dàng nhận biết trạng thái:

• Người vận hành chỉ cần nhìn ty van để biết van đang mở hay đóng.

• Điều này cực kỳ quan trọng trong hệ thống PCCC hoặc hệ thống yêu cầu kiểm soát nghiêm ngặt.

Độ bền cao:

• Ty van được chế tạo bằng thép hợp kim, inox chống mài mòn.

• Ít bị kẹt hay ăn mòn nhờ cấu tạo lộ thiên, dễ bảo trì.

Khả năng chịu áp suất và nhiệt độ tốt:

• Có thể làm việc trong hệ thống áp suất từ PN10 đến PN40, thậm chí cao hơn.

• Nhiệt độ vận hành có thể lên tới 400–600°C tùy vật liệu.

Đóng/mở kín, độ rò rỉ thấp:

• Đĩa van ép chặt vào ghế van, đảm bảo kín tuyệt đối.

• Phù hợp cho nước, hơi nóng, khí nén, dầu, hóa chất.

Dễ bảo trì và thay thế phụ kiện:

• Phần ty nổi giúp dễ tra dầu mỡ, quan sát tình trạng ren.

• Nếu hỏng hóc, việc tháo nắp và thay thế đơn giản hơn.

Nhược điểm

• Chiều cao lắp đặt lớn:
  Khi mở hoàn toàn, ty van nhô cao, chiếm nhiều không gian, không phù hợp với chỗ hẹp.

• Giá thành cao hơn van ty chìm:
  Do cấu tạo phức tạp và vật liệu yêu cầu chất lượng cao hơn.

• Cần bảo vệ ty van:
  Nếu lắp ngoài trời, ty có thể bị bám bụi, gỉ sét, cần có nắp che hoặc bảo dưỡng định kỳ.

So sánh van cổng ty nổi và van cổng ty chìm

Thông số kỹ thuật cơ bản

Thông thường, van cổng ty nổi có dải thông số như sau:

• Kích cỡ: DN50 – DN1000

• Kết nối: Mặt bích (JIS, BS, ANSI, DIN), ren (DN50 trở xuống)

• Áp suất làm việc: PN10, PN16, PN25, PN40

• Nhiệt độ: -10°C đến +425°C (tùy vật liệu)

• Vật liệu thân: gang xám, gang dẻo, thép, inox 304/316, đồng

• Ty van: thép hợp kim, inox chống ăn mòn

• Gioăng làm kín: PTFE, EPDM, cao su NBR hoặc kim loại cứng

Ứng dụng thực tế

Nhờ các ưu điểm vượt trội, van cổng ty nổi được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực:

Hệ thống PCCC:

• Lắp đặt tại các tòa nhà cao tầng, nhà máy, kho xưởng.

• Giúp lực lượng cứu hỏa quan sát nhanh van mở hay đóng.

Ngành dầu khí, hóa chất:

• Sử dụng cho các đường ống vận chuyển dầu, xăng, dung môi, hóa chất ăn mòn.

• Yêu cầu độ an toàn cao.

Ngành nhiệt – hơi:

• Nhà máy nhiệt điện, lò hơi công nghiệp.

• Chịu được nhiệt độ và áp suất cao.

Cấp thoát nước đô thị:

• Hệ thống truyền tải nước sạch, trạm bơm, nhà máy xử lý nước.

Ngành công nghiệp thực phẩm – đồ uống:

• Với phiên bản inox 304/316, van đảm bảo an toàn vệ sinh.

Lưu ý khi lắp đặt và bảo trì

Để van cổng ty nổi hoạt động ổn định, bền lâu, cần chú ý:

Lắp đặt:

• Chọn không gian đủ chiều cao để ty van nâng lên.

• Hướng ty van lên trên, tránh lắp nghiêng.

• Đảm bảo mặt bích sạch, bulong siết đều lực.

Vận hành:

• Xoay tay quay từ từ, không đóng/mở quá nhanh để tránh sốc áp.

• Với hệ thống lớn, nên dùng bộ truyền động điện/khí nén.

Bảo trì:

• Định kỳ tra dầu mỡ cho ren ty.

• Kiểm tra tình trạng gioăng, vòng đệm.

• Nếu lắp ngoài trời, nên có che chắn tránh bụi bẩn, mưa nắng.

Van cổng ty nổi AUT có gì khác biệt?

Nếu bạn chọn thương hiệu AUT (Malaysia), sẽ thấy một số ưu điểm nổi bật của van cổng ty nổi AUT so với các hãng thông thường:

• Vật liệu đạt chuẩn quốc tế: gang cầu FCD450, thép WCB, inox 304/316.

• Sơn phủ epoxy dày 250µm, chống ăn mòn tối ưu, thích hợp lắp ngoài trời.

• Tiêu chuẩn kết nối đa dạng: DIN PN16, JIS 10K, ANSI Class 150.

• Đạt chứng chỉ PCCC quốc tế UL/FM, phù hợp lắp đặt trong hệ thống chữa cháy.

• Có sẵn hàng tại kho Hà Nội – HCM, đa dạng kích cỡ DN50 – DN300.

• Dịch vụ hậu mãi chuyên nghiệp: bảo hành 12 tháng, tư vấn kỹ thuật miễn phí.

Kết luận

Van cổng ty nổi (van cổng OS&Y ) là giải pháp tối ưu cho những hệ thống công nghiệp yêu cầu kiểm soát trạng thái vận hành rõ ràng, độ an toàn cao và khả năng chịu áp lực – nhiệt độ lớn. Mặc dù chiếm nhiều không gian và có giá thành cao hơn van ty chìm, nhưng bù lại nó mang đến sự tin cậy, dễ quan sát và bảo trì.

Nếu bạn đang tìm kiếm van cổng chất lượng cho hệ thống PCCC, cấp nước, dầu khí, nhiệt điện, thì van cổng ty nổi AUT là lựa chọn đáng cân nhắc, vừa đảm bảo kỹ thuật, vừa có tính kinh tế và nguồn hàng ổn định.